Mardin'de Gezilecek Yerler
Fırat ve Dicle Nehirleri arasında bulunan Mardin, Mezopotamya Bölgesi’nin en dikkat çekici destinasyonlarından biri. Gerçek bir kültür mozaiği olan Mardin, attığınız her adımda farklı bir medeniyete ait yapıları görmenize olanak tanıyor. Tarihin tozlu sayfalarında seyahate çıkmanız konusunda önemli bir rol oynayan Mardin, mutlaka görülmesi gereken çok sayıda turistik lokasyona sahip.
Mardin’de Gezilecek Yerler Listesi
- Mardin Kalesi
- Deyrulzafaran Manastırı
- Dara Antik Kenti
- Mardin Zindanları
- Mor Behnam Kırklar Kilisesi
- Mardin Beyaz Su
- Sakıp Sabancı Kent Müzesi
- Hatuniye Medresesi
- Ulu Cami Mardin
- Latifiye Cami
- Kasımiye Medresesi
- Zinciriye Medresesi
- Mardin Müzesi (Mardin Arkeoloji ve Etnografya Müzesi)
Mardin seyahati planlarken Mardin’in meşhur yemekleri es geçilmemeli. Tam bir kültür mozaiği olan şehir mutfak kültürüyle de dikkatleri üzerine çekmeyi başarıyor. Kültürel açıdan sizlere eşsiz bir deneyim sunacak bu şehir, gastronomik lezzetleriyle de dikkat çekici. Nisan ve mayıs, eylül ve ekim ayları ise Mardin’i ziyaret etmek için en ideal aralıklar. Karasal iklim kuşağında bulunması kış aylarının çok soğuk yaz aylarının ise çok sıcak olmasına neden oluyor. Dolayısıyla ilkbahar ve sonbahar ayları Mardin seyahatinizi çok daha keyifli hale getiriyor. İşte, Mardin’de mutlaka gezilmesi gereken yerler…
Mardin Kalesi
Mardin Kalesi, şehre hâkim bir tepe üzerine kurulmuş, binlerce yıllık geçmişiyle Mardin’in simgesi haline gelmiş tarihi bir yapıdır. Halk arasında “Kartal Yuvası” olarak da anılan kale, Mezopotamya Ovası’na bakan eşsiz manzarasıyla dikkat çeker. Sümerlerden Perslere, Romalılardan Artuklulara kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan kale, askeri ve stratejik önemi nedeniyle yüzyıllar boyunca kullanılmıştır. Mardin’in taş işçiliğini ve tarihî dokusunu yansıtan bu yapı, hem tarih meraklıları hem de manzara tutkunları için büyüleyici bir duraktır.
Deyrulzafaran Manastırı
Mardin şehir merkezinde, Eskikale mevkiinde yer alan Deyrulzafaran Manastırı, merkeze yalnızca 8 km uzaklıkta konumlanıyor.
D-955 üzerinden ulaşım sağlayabilirsiniz. Manastırın 400’lü yıllarda inşa edildiği düşünülüyor. Süryani kiliselerinin önemli bir merkezde olan ve muhteşem mimarisiyle görenleri büyüleyen manastır, Mardin adına çok önemli bir yere sahip.
Deyrulzafaran Manastırı içerisinde bulunan güneş kapıda mutlaka görülmeli. Haftanın her günü ziyarete açık olan manastıra giriş için ödemeniz gereken ücret ise 10 TL. 6 asır boyunca süryani patrikleri için ikamet yeri olarak kullanılmış manastır 3 katlı bir mimariye sahip. Günümüzdeki haline gelene dek pek çok farklı dönem çeşitli eklentiler yapılmış. İnşasının ise roma döneminde gerçekleştiği düşünülüyor.
Dara Antik Kenti
Dara Antik Kenti, Mardin’in 30 km güneydoğusunda, Oğuz köyü sınırlarında yer alan büyüleyici bir tarihi yerleşim alanıdır. Mezopotamya’nın Efes’i olarak anılan bu antik kent, Roma dönemine ait kaya mezarları, su sarnıçları, zindanlar ve nekropol alanıyla dikkat çeker. Tarih ve taşın iç içe geçtiği Dara, binlerce yıllık geçmişiyle ziyaretçilerine adeta zaman yolculuğu yaşatır.
Midyat Mağaraları
İlçe merkezine ve çevre beldelere yakın olması sebebiyle ziyaret edilen Midyat Mağaraları farklı versiyonlara sahip. Mağaraların içerisinde bulunan Linveyri Şifa Mağarası cilt sorunları başta olmak üzere çeşitli problemleri gideriyor olması sebebiyle suyunun şifalı olduğu düşünülen bir mağara. Bu gibi özellikleri sebebiyle Midyat Mağaraları hem yerli hem yabancı turistler tarafından yoğun bir ilgi görüyor. 5 TL ödeme yaparak girebileceğiniz Midyat Mağaraları, Mardin’in en dikkat çekici doğal yapılarının başında geliyor. Tarihi açıdan Mardin’in en önemli yerlerinden biri olan Midyat ilçesinde bulunan mağaralar, binlerce yıllık benzersiz yapılardan oluşuyor.
Mor Behnam Kırklar Kilisesi
Kırklar Kilisesi, diğer adıyla Mor Behnam ve Kız Kardeşi Saro Kilisesi, Mardin’in Şar Mahallesi’nde bulunan ve 6. yüzyılda inşa edilmiş önemli bir Süryani Ortodoks kilisesidir.
Tarihi ve Önemi:
İnşa Edilişi: Kilise, 569 yılında Süryaniler tarafından Mor Behnam ve kız kardeşi Saro adına yaptırılmıştır.
İsim Değişikliği: 12. yüzyılda, Mardin’deki asıl Kırklar Kilisesi camiye dönüştürülünce, Mor Behnam Kilisesi’ne Kırklar Kilisesi adı verilmiştir.
Patriklik Merkezi: 1293’te Mardin, Süryani Kadim Patriklik Merkezi olduktan sonra, cemaatin ruhani ve idari işleri bu kiliseden yönetilmeye başlanmıştır.
Mimari Özellikleri:
Yapı Düzeni: Doğu-batı yönünde uzanan kilise, 12 masif sütun üzerine oturtulmuş kemerlerle taşınan bir tavana sahiptir. Tavan bölümü düzgün kesme taşlarla örülmüştür.
Avlu ve Eklentiler: Kilisenin geniş avlusunda çan kulesi ve taş işçiliğinin zarif örneklerini barındıran divan bulunmaktadır.
Eğitim Faaliyetleri:
Okul: 1799’da kilisede bir okul açılmış olup, 1825-1899 yılları arasında faal olduğu bilinmektedir. Eğitim ve öğretim faaliyetleri 1928 yılına kadar devam etmiştir.
Günümüzde Kırklar Kilisesi, Mardin Süryani Kadim Ortodoks Cemaati’ne hizmet vermeye devam etmekte ve zengin tarihi ile ziyaretçilerini ağırlamaktadır.
Mardin Beyaz Su
Beyazsu, Mardin’in Nusaybin ilçesi sınırlarında yer alan, serin suları ve doğal güzelliğiyle öne çıkan bir mesire alanıdır. Yaz aylarında serinlemek isteyenlerin uğrak noktası olan Beyazsu, hem dinlenmek hem de doğayla iç içe vakit geçirmek için ideal bir yerdir. Soğuk kaynak suları, yeşil doğası ve yöresel lezzetleriyle ziyaretçilerine huzurlu bir atmosfer sunar.
Kasımiye Medresesi
Kasımiye Medresesi, Mardin’in tarih kokan yapılarından biridir. 15. yüzyılda Artuklular döneminde yapımına başlanmış, Akkoyunlu Sultanı Kasım İbn Cihangir tarafından tamamlanmıştır. Taş işçiliği, avlusundaki havuzu ve mimarisiyle dikkat çeken medrese, ilim ve maneviyatın buluşma noktası olmuştur. Gün batımında taşların aldığı altın sarısı renk, ziyaretçilere büyüleyici bir atmosfer sunar.
Latifiye Camii
Latifiye Camii, diğer adıyla Abdüllatif Camii, Mardin’in merkezinde, Cumhuriyet Alanı’nın güneyinde konumlanan tarihi bir yapıdır. Cami, 1371 yılında Artuklu sultanları Melik Salih ve Melik Muzaffer dönemlerinde görev yapan Abdüllatif bin Abdullah tarafından inşa edilmiştir.
Yapının minaresi, ilk olarak Mısır Valisi Muhammed Ziya Tayyar Paşa tarafından yaptırılmıştır. Ancak günümüzdeki minare, 1845 yılında Musul Valisi Gürcü Mehmet Paşa tarafından yeniden inşa edilmiştir.
Latifiye Camii, enine dikdörtgen planlı olup mihrab önü kubbeli bir yapıya sahiptir. Caminin özellikle doğu cephesindeki taş işçiliği ve süslemeleri dikkat çekicidir. İç mekânda, mihrap duvarındaki pencere üstlerini dolaşan uzun bir vakfiye kitâbesi bulunmaktadır. Bu cami, Artuklu dönemi mimarisinin önemli örneklerinden biri olarak kabul edilir ve Mardin’in zengin tarihî dokusunu yansıtan değerli bir eserdir.
Mardin Müzesi
Mardin Müzesi, Mardin’in tarihî ve kültürel zenginliklerini yansıtan arkeolojik ve etnografik eserlerin sergilendiği önemli bir kurumdur. Müze binası, 1895 yılında Antakya Patriği İgnatios Behnam Banni tarafından Süryani Katolik Patrikhanesi olarak inşa edilmiştir. Kültür Bakanlığı tarafından Süryani Katolik Vakfı’ndan satın alınarak restore edilen yapı, 2000 yılında müze olarak hizmet vermeye başlamıştır.
Mardin Zindanları
Mardin Zindanı, şehrin en eski yapılarından biri olarak, Mardin Kalesi’nin eteklerinde yer alır. Tarih boyunca mahkûmların ve siyasi tutsakların tutulduğu bu zindan, karanlık tünelleri ve taş odalarıyla ziyaretçilerine derin bir tarihî atmosfer sunar. Zindan, özellikle Roma ve Artuklu dönemlerinde kullanılmış olup, şehir savunmasının da önemli bir parçası olmuştur. Bugün, Mardin’in geçmişine tanıklık etmek isteyenlerin uğrak noktalarından biridir.
Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi
Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi, Mardin’in zengin tarihini ve kültürel mirasını yansıtan önemli mekânlardır. 1889 yılında II. Abdülhamid döneminde Diyarbakır Valisi Hacı Hasan Paşa tarafından Süvari Kışlası olarak inşa edilen bu yapı, zamanla Jandarma Komutanlığı, Askerlik Şubesi ve Vergi Dairesi gibi farklı amaçlarla kullanılmıştır. 2006 yılında Sabancı Vakfı tarafından restore edilerek müze ve sanat galerisi olarak hizmete açılmıştır. Müzenin üst katında yer alan Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi, şehrin kentsel gelişimini ve yaşam kültürünü sergilemeyi amaçlamaktadır. Mardin’in uzun tarihini, çok kültürlü ve çok dinli yapısını yansıtan objeler, fotoğraflar ve bilgilendirici panolarla ziyaretçilere sunmaktadır. Alt kattaki Dilek Sabancı Sanat Galerisi ise çeşitli sergilere ev sahipliği yaparak sanatseverlerle buluşmaktadır.
Hatuniye Medresesi
Hatuniye Medresesi, Mardin’in Gül Mahallesi’nde yer alan ve 12. yüzyıldan günümüze ulaşan önemli bir Artuklu eseridir. 1176-1184 yılları arasında, Artuklu Hükümdarı II. Kutbüddin İlgazi’nin annesi Sitti Raziyye tarafından inşa ettirilmiştir.
Ulu Camii
Ulu Camii, Mardin’in en önemli ve tarihi camilerinden biridir. 14. yüzyılda, Artuklu Beyliği döneminde inşa edilmiştir. Mardin’in merkezine yakın olan bu camii, şehre hâkim bir noktada yer alır ve hem mimarisiyle hem de tarihiyle büyük bir öneme sahiptir.
İnşa Tarihi: Ulu Camii, 1392 yılında Artuklu hükümdarı Melik İsa tarafından yaptırılmıştır. Cami, Mardin’in İslam tarihine dair önemli bir yapıyı temsil eder.
Mimari: Cami, klasik İslam mimarisinin öne çıkan öğelerini taşır. Tek kubbeli, geniş bir iç mekan düzenine sahip olup, özellikle taş işçiliğiyle dikkat çeker. Ulu Camii’nin minaresi ise oldukça zarif olup, caminin en dikkat çeken unsurlarından biridir. Minare, Artuklu döneminin zarif taş işçiliğini yansıtır.
İç Mekân: İç mekan, sade ama etkileyici bir şekilde düzenlenmiştir. Minber ve mihrap kısmındaki taş işçiliği de oldukça dikkat çekicidir. Öne Çıkan Özellikler:
Büyük Avlu: Camiye ait geniş bir avlu vardır. Bu avlu, çevresindeki surlarla birlikte camiye görkemli bir hava katmaktadır.
Çeşitli Bezemeler: Caminin duvarlarında ve özellikle mihrabında oldukça detaylı taş işçiliği ve bezemeler bulunur.
Bugün, hem ibadet yerleri için hem de tarihi ve kültürel bir keşif yapmak isteyenler için önemli bir ziyaret noktasıdır. Mardin’in bu mistik atmosferine tanıklık etmek isteyenlerin mutlaka görmesi gereken mekanlardan biridir.
Zinciriye Medresesi
Zinciriye Medresesi, Mardin’de bulunan ve şehrin en önemli tarihi yapılarından biri olan bir medresedir. Halk arasında “Sultan İsa Medresesi” olarak da bilinir.
Tarihi ve Mimari Özellikleri:
İnşa Tarihi: 1385 yılında, Artuklu Beyliği’nin son hükümdarı Melik Necmettin İsa tarafından yaptırılmıştır.
Mimari Yapısı: Dikdörtgen planlı olup, iki katlıdır ve avlu, cami, türbe ve çeşitli ek mekânlardan oluşur. Özellikle doğu ve batı uçlarındaki dilimli kubbeleri ve yüksek anıtsal portalı ile dikkat çeker.
Portal ve Kubbe: Doğu tarafındaki yüksek portal, muazzam taş işçiliğiyle süslenmiş olup, iç mekânda yıldız tonozla örtülü bir bölüme açılır. Batısında ise avluya açılan bir koridor bulunur.
Türbe: Güney kısmında, Melik Necmettin İsa’ya ait olduğu düşünülen bir türbe yer alır. Ancak, Melik İsa’nın ölümünden sonra buraya defnedilmediği belirtilmektedir.
